Russische Avant-Garde affiches

Tentoonstelling van 7 april t/m 20 juni 2010

In samenwerking met het EYE film instituut nederland (voorheen Filmmuseum in Amsterdam) en samenvallend met de Filmbiënnale opent op 7 april in het Affichemuseum in Hoorn een tentoonstelling gewijd aan de beroemde Russische filmpionier Dziga Vertov (1896-1954) met affiches uit de periode 1926-1932 uit Sovjet Rusland.

De filmregisseurs Eisenstein (Pantserkruiser Potemkin), Pudowkin (de Moeder) en Vertov (de Man met de Film Camera) waren de grondleggers van een vernieuwing in de filmtechniek die door Vertov kort en bondig werd aangeduid met "Kino Auge", de wereld gezien door het oog van de filmcamera.
Dat wil zeggen: vrij van valse romantiek, objectief en met een gezichtspunt dat niet behoeft samen te vallen met de ooghoogte en het gezichtsveld van de gewone mens. Zo ontstaat een wereldbeeld waarin schijnbaar onbelangrijke details worden belicht en uitvergroot en zo tot discussie en een ander inzicht aanleiding geven. De toeschouwer wordt als het ware gedwongen tot observatie.

Omdat deze manier van filmen inderdaad de grauwe alledaagsheid in beeld bracht en de discussies en internationale belangstelling in kringen van intelligentsia al snel werden vereenzelvigd met revolutionaire praat, werden deze films in West-Europa vaak verboden, of, zoals in Nederland, was de vertoning beperkt tot een klein zaaltje voor een select gezelschap. Alleen "Potemkin" werd in Nederland in 1926 groots uitgebracht. In 1931 vertoonde Vertov zijn films "het Elfde Jaar" en "de Man met de Film Camera" in kleine kring in Nederland maar mocht deze films in Duitsland niet vertonen. In 1929 had dat nog wel gemogen. Bijzonder is dat dit waarschijnlijk de reden is dat deze beide films juist in Nederland (via het Filmmuseum) bewaard gebleven zijn.

Op 7 april wordt een gerestaureerde versie van "de Man met de Film Camera" in het kader van de Filmbiënnale in Amsterdam vertoond met orkestbegeleiding.
Deze film zal ook tijdens de tentoonstelling in Hoorn doorlopend te zien zijn, maar dan zonder begeleiding.

Speciaal Vertov zag de film als kunstconcept en werkte bij voorbeeld samen met Alexander Rodschenko, die het affiche ontwierp voor Vertov's film: "een zesde der aarde".

Tussen 1926 en 1932, in welk jaar Stalin de vrijheid van expressie in de kunsten aan banden legde, ontstonden door kunstenaars en ontwerpers vervaardigde affiches waarin de nieuwste technieken en inzichten tot uiting kwamen.

In de tentoonstelling worden bijna 100 filmaffiches getoond die een zeldzaam overzicht geven van deze korte bloeiperiode van het Russische affiche. De affiches zijn afkomstig van het Filmmuseum en uit particuliere collectie. Voorts wordt aandacht besteed aan de reizen die Vertov in 1929 en 1931 naar West-Europa maakte om zijn "Kino-Auge" voor het voetlicht te brengen.